بیمه‌، افزون‌ بر رفع‌ تشویش‌ خاطر، دلهره‌ ونگرانی‌ ازحوادث‌ زیانبار احتمالی‌ آینده‌، دارای‌ خصلت‌تعاون‌ و کمک‌به‌ همنوع‌ است‌

از نظر فقهی‌، بیمه‌ چه‌ نوع‌معامله‌ای‌ است‌ ؟

طبق‌ فتوای‌ حضرت‌ امام‌ خمینی‌ (ره‌)،بیمه‌ عقدی‌ است‌مستقل‌ و تمام‌ اقسام‌ آن‌ صحیح

طرفین‌ قرارداد، عبارتند از :(1) بیمه‌گذار که‌ خریدار بیمه‌است‌; و (2) بیمه‌گر که ‌فروشنده‌ بیمه‌ است‌ ، یعنی‌ همان‌شرکت‌ بیمه‌.

مورد بیمه‌، موضوع‌ بیمه‌ یا بیمه‌شده‌ هر سه‌ به‌ یک‌ مفهوم‌است‌: اموال‌، مسؤولیت‌ یاشخصی‌ است‌ که‌ تحت‌ پوشش ‌بیمه‌ای‌ قرار می‌گیرد

شرکت‌ بیمه‌، چگونه‌و براساس‌ چه‌ اطلاعاتی‌،اشخاص‌ یا اموال‌ را بیمه‌ می‌کند ؟

ارائه‌ اطلاعات‌ برای‌ ارزیابی‌ خطر، تعیین‌ حق‌ بیمه‌ وصدوربیمه‌ نامه‌ از وظایف‌ بیمه‌گذار است‌. در بیمه‌های‌اشخاص‌،بیمه‌ گذار باید علاوه‌ بر پیشنهاد بیمه‌، برای‌ بیمه‌شده‌ فرم‌پرسشنامه‌ پزشکی‌ را نیز تکمیل‌ کند. برای‌ بیمه‌های‌اموال‌بیمه‌گذار باید در پیشنهاد بیمه‌ اطلاعات‌ لازم‌ را که‌درتصمیم‌گیری‌ بیمه‌گر مؤثر است‌ قید کند. البته‌ درصورت‌ضرورت‌، بیمه‌گر می‌تواند از بیمه‌ شده‌ معاینه‌پزشکی‌به‌عمل‌ آورد و در مورد بیمه‌ اموال‌از گزارش‌کارشناسی‌بازدید اولیه‌ استفاده‌ کند.

هرشخصی‌ در زندگی‌ روزمره‌ خود، ممکن‌ است‌ باحوادث‌گوناگونی‌ مواجه‌ شود. برخی‌ از این‌ حادثه‌ها،خوشایندند که‌به‌ آنها شانس‌ می‌گویند و بعضی‌ناخوشایند که‌ ضرر وزیان‌ به‌ دنبال‌ می‌آورند و ریسک‌خوانده‌ می‌شوند. راههای‌گوناگونی‌برای‌ برخورد با ریسک‌وجود دارد. برای‌ مثال‌،برخی‌ از آنها را می‌توان‌ حذف‌ کرد یاکاهش‌ داد; از بعضی‌اجتناب‌ کرد یا خنثی‌نمود یا اینکه‌ریسک‌ را نگه‌داشت‌. ولی‌مهمترین‌ و مؤثرترین‌ روش‌ برای‌مقابله‌ با ریسک‌، انتقال‌آنها به‌ شرکتهای‌ بیمه‌ است‌. با بیمه‌کردن‌ جان‌، مال‌ ومسؤولیت‌ خویش‌ می‌توان‌ عواقب‌ زیانبارمالی‌ ریسک‌ را به‌بیمه‌گر منتقل‌ کرد.

طبق‌ ماده‌ 12 قانون‌ بیمه‌، اگر ارائه‌ اطلاعات‌نادرست‌ عمدی‌باشد، بیمه‌نامه‌ باطل‌ است‌ و خسارت‌پرداخت‌ نمی‌شود وحق‌ بیمه‌های‌ دریافتی‌ نیز قابل‌ استردادنیست‌. در صورت‌غیرعمدی‌ بودن‌، خسارت‌ به‌ نسبت‌ حق‌بیمه‌ دریافتی‌ به‌حق‌ بیمه‌ واقعی‌ پرداخت‌ می‌شود.

اعتبار بیمه‌ نامه‌ از ساعتی‌ که‌ درقرارداد قید شده‌، آغازمی‌شود، به‌ شرط آنکه‌ بیمه‌گذار حق‌بیمه‌ تعیین‌ شده‌ راپرداخت‌کند.اگرشرکت‌بیمه‌ باپرداخت‌اقساطی‌ حق‌بیمه‌موافقت‌ نماید، اعتبار آن‌ با پرداخت‌نخستین‌ قسط حق‌ بیمه‌شروع‌ می‌شود و بیمه‌گر از زمان‌اعتبار بیمه‌ متعهد جبران‌خسارت‌ وارده‌ ناشی‌ از خطر بیمه‌شده‌ است‌.

حداکثر تعهد بیمه‌گر، خسارت‌ وارده‌است‌ به‌ شرط آنکه‌اموال‌ بیمه‌ شده‌ به‌ ارزش‌ واقعی‌ بیمه‌شده‌ باشد و در روزحادثه‌نیز همان‌ ارزش‌ را داشته‌ باشد. به‌هرحال‌، تحت‌ هیچ‌شرایطی‌ خسارت‌ پرداختی‌ در طول‌اعتبار قرارداد از رقم‌بیمه‌شده‌ تجاوز نخواهد کرد.

قرارداد بیمه‌ چند نوع‌ شرایط دارد ؟

سه‌ نوع‌ : (1) شرایط عمومی‌; (2) شرایط خصوصی‌; و (3)شرایط ویژه‌شرایط عمومی‌، شرایطی‌ است‌ که‌ برای‌ تمام‌بیمه‌گذاران‌ یک‌ رشته‌یکسان‌ است‌ و در پشت‌ بیمه‌ نامه‌چاپ‌ می‌شود (مانندشرایط عمومی‌ بیمه‌ آتش‌سوزی‌،شرایط عمومی‌ بیمه‌ بدنه‌اتوموبیل‌ و...); شرایط خصوصی‌، مخصوص‌ یک‌ ‌، بیمه‌گذارمعین‌ است‌ ومشخصات‌ بیمه‌گذار،موضوع‌ بیمه‌، حق‌ بیمه‌،خطرهای‌بیمه‌شده‌،مدت‌ قرارداد (شروع‌ و خاتمه‌) و میزان‌تعهدبیمه‌گر در آن‌ قید می‌شود; شرایط ویژه‌ نیز،مخصوص‌موارد خاصی‌ است‌ که‌ بین‌ بیمه‌گر و بیمه‌گذارتوافق‌ می‌شود(مانند بیمه‌ بودن‌ یکی‌ از خطرهای‌ استثناشده‌).