بیمه به عنوان مکانیزم انتقال ریسک ( ضرر و زیان ناشی از خسارت ) می باشد که در آن بیمه گذار (مشتری) با پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه زیان را به شرکت بیمه ( بیمه گر ) منتقل می کند . در تعریف ریسک نیز گفته شده که عدم اطمینان از وقوع خسارت می باشد . امروزه بیمه در کشورهای صنعتی و پیشرفته رشد چشمگیری یافته و تقریباً اکثر اموال ، دارائی ها و مسئولیتهای گوناگون اشخاص در مقابل همدیگر تحت پوشش بیمه قرار می گیرد . شرکتهای بیمه نیز با توجه به سرمایه و ذخایر خود بخشی از ریسک نگهداشته و قسمت دیگر را ازطریق بیمه انکائی به دیگر شرکتهای بیمه واگذار می نمایند . بنابراین شرکتهای بیمه در انتقال ضرر و زیان اقتصادی یک کشور که از حوادث گوناگون به وجود می آید به بازار بین المللی نقش مهمی را ایفا می نمایند .

هر چند که در کشور ما در سالهای اخیر صدور بیمه نامه رونق یافته اما در ارتباط با بیمه شکست ماشین آلات و تأسیسات موجود در یک کارخانه ، کارگاه که برای خرید و نصب و راه اندازی آنها سرمایه گذاری کلان صورت گرفته جز مورد بیمه در بیمه شکست ماشین آلات محسوب می شوند به عنوان مثال نیروگاههای تولید برق ، دستگاههای توزیع برق که در پست برق و خطوط انتقال نیرو قرار دارند ، کلیه ماشین آلات تولید و تجهیزات کمکی آنها از قبیل ماشین ابزار ، ماشینهای کاغذ سازی ، پمپ ها ، کمپرسورها ، مخازن لوله کشی و ... می توانند تحت پوشش بیمه نامه قرار گیرند .بیمه نامه شکست ماشین آلات ، خسارتهای فیزیکی و غیر قابل پیش بینی و ناشی از حادثه را به ماشین آلات و تجهیزات و تأسیسات که نیاز به تعمیر و یا تعویض داشته باشند جبران می کند .زیان یا خسارت تحت پوشش بیمه شکست ماشین آلات معمولاً ناشی از علل زیر می باشد :

خطا در طراحی ، محاسبات ، نقشه ، مشخصات فنی ، خطا در نصب ، عیب در ریخته گری و یا مصالح : اغلب حوادث ناشی از این خطاها زمانی رخ می دهد که دوره گارانتی آنها سپری شده است و امکان مراجعه به سازندگان جهت اخذ خسارت وجود ندارد .

خطا در بهره برداری از ماشین آلات ، عدم مهارت ، بی دقتی ، سهل انگاری : بر اساس آمار موجود خسارات ناشی از علل فوق دائماً در حال افزایش می باشند . علی رغم احتیاط لازم و کافی ، خطا در بهره برداری هر لحظه ممکن است رخ داده و باعث خسارت سنگین شود .

گسیختگی به واسطه نیروی گریز از مرکز : نیروی گریز از مرکز در مقایسه با سایر علل به کرات اتفاق نمی افتد ولی مواردی وجود دارد که علاوه بر خسارت به خود ماشین باعث از بین رفتن دستگاههای مجاور نیز شده است .

اتصال کوتاه و علل الکتریکی دیگر : تجهیزات الکتریکی ممکن است در اثر اتصال کوتاه و یا ولتاژ زیاد و یا عیب در عایق کاری یا تخلیه الکتریکی و تنش مکانیکی ناشی از جریان برق خسارت جدی داشته باشند . در این موارد علاوه بر اینکه خود دستگاه آسیب می بیند به دلیل توقف تولید خساراتی به تولید کننده وارد می شود .

کمبود آب در دیگ : اغلب کمبود آب در دیگ ناشی از خطا در بهره برداری می باشد . عملکرد ناصحیح ابزارهای اندازه گیری و یا از کار افتادن سیستم آبرسانی دیگ و وسایل اعلام خبر ممکن است علت حادثه باشند.

انفجار فیزیکی : تفاوت انفجار فیزیکی در مقایسه با انفجار شیمیائی گسیختگی دیواره مخازندر اثر فشار بیش از حد محتویات آن و بدون فعل و انفعال شیمیائی می باشد . مثال بارز آن انفجار دیگ در اثر فشار بخار آن می تواند باشد . پدیده انقباض وقتی که مخزن به واسطه فشار خارجی و یا خلأ داخلی درهم ریخته می شود نیز تحت پوشش بیمه شکست ماشین آلات است .

طوفان و یخ زدگی : ماشین آلاتی که در فضای آزاد نصب می شوند بیشتر در معرض این حوادث می باشند . حتی آنهائیکه در داخل یک ساختمان نصب شده اند ممکن است به واسطه طوفان آسیب ببینند در این ارتباط توجه خاص به خسارت وارده به جرثقیل ها ، کابل های هوائی ، خطوط انتقال نیرو و دکل آنها و آنتن های مخابراتی میبذول می شود . علاوه بر موارد مذکور با پرداخت حق بیمه اضافی حوادث نظیر زلزله ، سیل ، رانش زمین و یا سایر حوادث طبیعی که بشر در ایجاد آنها دخالتی ندارد نیز تحت پوشش بیمه شکست ماشین آلات و تأسیسات یک کارخانه آنها را به سه دسته گروه بندی می کنند .

الف –  عامل فنی یا نقص فنی دستگاه که ممکن اسست در کارخانه سازنده رخ داده ولی در زمان بهره برداری باعث خسارت می شود .

ب –   عامل انسانی که ممکن است مهندس یا تکنسینی که با ماشین کار می کند در رعایت ترتیب راه اندازی و یا اجرای دستور العمل کارخانه سازنده خطا نماید و یا به اخطارهایی که در اتاق کنترل می بیند و یا می شنوند بی توجهی کند .

ج -  عامل سوم که در به وجود آمدن شکست ماشین آلات دخالت دارد عامل خارجی است مثل افتادن اشیا هنگام جابه جایی به روی دستگاهها . قطع ممکن است باعث منجمد شدن مواد مذاب در خط تولید گردیده و در نتیجه خسارات سنگینی را به خط تولید وارد نماید . در مواردی نیز قصد خرابکاری باعث شکست ماشین آلات می شود .

د - سایر عوامل – علاوه بر عوامل سه گانه که در نهایت حاصل سهل انگاری افراد بشر است باید حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله را نیز به آنها اضافه نمود که بشر در ایجاد آنها دخالتی نداشته و نمی تواند جلو وقوع آنها را بگیرد ولی می تواند در طراحی و اجرا اقداماتی به کار ببرد که از اثرات مخرب آنها بکاهد و حتی تا اندازه ای به صفر برساند مثلاً صاعقه که یک حادثه طبیعی است ممکن است مدار الکترونیکی تجهیزات موجود در کارخانه را آسیب بزند با نصب برق گیر تا اندازه ای از اثرات مخرب آن کاسته می شد و یا با احداث زهکش و یا دایک از هجوم سیلاب به محوطه کارخانه جلوگیری به عمل آید .

توضیحات

1. در صورت وقوع حادثه به ماشین آلات ، بیمه گر (شرکت بیمه ) ارزش جایگزینی دستگاه آسیب دیده را پرداخت می نماید این ارزش شامل : قیمت خرید دستگاه ، حقوق و عوارض گمرکی برای واردات ، هزینه حمل تا محل نصب و هزینه نصب می باشد . همچنین برای کارهای ساختمانی و مواد اولیه نیز حد غرامتی در بیمه نامه در نظر گرفته می شود .

2. جهت بیمه نمودن مکاشین آلات بیمه گر پرسش نامه ای را در اختیار متقاضی قرار می دهد تا به سؤالات مربوطه پاسخ داده و اطلاعاتی را به منظور ارزیابی ریسک در اختیار بیمه گر قرار دهد . ذکر این نکته ضروری است که بیمه شکست ماشین آلات فقط برای کارخانجات بزرگ طراحی نشده بلکه یک دستگاه واحد نیز می تواند تحت پوشش قرار گیرد .

3.پس از دریافت پرسشنامه کارشناس فنی بیمه گر بازدید اولیه را از مواردی که برای بیمه پیشنهاد شده به عمل می آورد .

در بازدید اولیه کارشناس فنی علاوه بر مشاهده کارکرد ماشین یا ماشین آلات و خط تولید و اطمینان از کارکرد درست آنها معمولاً به مواردی مانند مدیریت ، تعمیرات و نگهداری ، مهندسی و بازرسی و سیستم اطفای حریق و ایمنی توجه بیشتر می نماید .

 نوشته شده توسط جعفر رحیمی در پنج شنبه 88/11/29 و ساعت 12:53 عصر | نظرات دیگران()